Shkolla Verore si Shkollë 2023
Programi Publik
11 gusht 2023, ora 20:00

Politikat e përkthimit
Prezantim nga Boris Buden

Vendi: Klubi i Boksit, Mark Isaku 8, 10000 Prishtinë, Republika e Kosovës

Abstrakt

Çfarë e bën përkthimin politik? Përgjigja më e zakonshme për këtë pyetje nuk shkon kurrë përtej qëllimit të kuptimit të përbashkët-sensional të përkthimit dhe premtimit të asaj që dikush mund ta quajë një kitsch dashamirës i multikulturalizmit liberal. Tregimi shkon kështu: për fat të keq, njerëzit janë të ndarë nga gjuhë të ndryshme (ose të mallkuar, sipas mitit biblik të Babelit), por për fat të mirë ka përkthyes që janë në gjendje të rivendosin komunikimin e prishur dhe t'i bëjnë ata të kuptojnë njëri-tjetrin. Për më tepër, ata ndërtojnë ura ndërmjet ndarjeve kulturore duke u sjellë njerëzve përvojën e dallimeve kulturore, gjë që në fund i bën ata më tolerantë. Falë përkthimit ne mund të krijojmë një shoqëri të bazuar në mirëkuptimin e ndërsjellë, njohjen e të gjitha llojeve të dallimeve dhe bashkëjetesën paqësore të shumicës dhe pakicave.

Por, çka nëse përkthimi nuk është aq i pafajshëm siç do që ne ta besojmë multikulturalizmi liberal? Po sikur të mund t'i copëtojë njerëzit duke krijuar kufij edhe atje ku nuk kanë qenë kurrë më parë? Me pak fjalë, çka nëse mund ta bëjë edhe më keq një botë tashmë të ndarë, plot me identitete armiqësore?

Është kjo paqartësi e përkthimit që e bën atë vërtet politik, prandaj duhet trajtuar dhe diskutuar hapur.

Biografia:

Boris Buden është autor dhe kritik kulturor me qendër në Berlin. Ai studioi filozofi në Zagreb dhe mori doktoraturën në teori kulturore nga Universiteti Humboldt në Berlin. Në vitet 1990 ishte redaktor në revistën Arkzin në Zagreb. Esetë dhe artikujt e tij mbulojnë tema të filozofisë, politikës, kritikës kulturore dhe artit. Ai ka marrë pjesë në konferenca dhe projekte të ndryshme artistike në Evropën Perëndimore dhe Lindore, Azi dhe SHBA, duke përfshirë Documenta XI. Buden është bashkëpunëtor i përhershëm në Institutin Evropian për Politikat Progresive Kulturore në Vjenë. Buden ka ligjëruar në universitete në Evropë dhe SHBA. Aktualisht, ai ligjëron teorinë kulturore në Universitetin e Arteve të Aplikuara në Vjenë. Buden është bashkëredaktor dhe autor i disa librave, duke përfshirë Barikade Zagreb (1996/1997), Kaptolski Kolodvor, Beograd (2001), Der Schacht von Babel, Berlin (2004), Übersetzung: Das Versprechen eines Begriffs, (Së bashku me S. Nowotny), Vjenë 2008, Zone des Übergangs, Frankfurt/Main (2009), Findet Europa. Eine Suche in der Dolmetscherkabine, (Vjenë 2014), Tranzicioni në askund: Arti në histori pas vitit 1989, (Berlin 2020) etj.