Elzbieta Matynia në Shkollën Verore si Shkollë 2019
Shkolla Verore si Shkollë
Stacion – Qendra për Art Bashkëkohor Prishtina ka kënaqësinë të prezentoj “Vrasja e Dialogut: A është Demokracia Liberale tashmë Histori?” nga Elzbieta Matynia, pjesë e Programit Publik të Shkolla Verore si Shkollë 2019.
Ishte tre dekada më parë, në vitin 1989, që një lloj i ri imagjinar revolucionar u shfaq, ai që premtoi një fillim të ri dhe demonstroi mundësinë e ndryshimit gjithëpërfshirës sistematik pa gjakderdhje. Kadife ose ndryshe jo-radikal, ky lloj revolucioni është bërë një "vend" i shpresës së prekshme, një vend në të cilin fjalët kanë fuqi, në të cilën njerëzit lejohen të flasin dhe dëgjohen, dhe ku e kuptojnë ndermjetesine e tyre nëpërmjet instrumenteve të tjera se armët. Çfarë triumfi fitimtar i demokracisë liberale... çfarë sfondi i përsosur për shpalljen e fundit të historisë.
Pra, çfarë ka ndodhur me këtë imagjinatë demokratike që kishte fuqinë për të mobilizuar njerëzit nëpër Evropën Qendrore, Lindore dhe Jugore dhe më gjerë? Si është e mundur që demokracia ka bërë një kthesë të tillë, dhe se kaq shumë prej nesh tani janë goditur memecët kur e shikojmë kthimin masiv te saj? Dhe si vjen de-demokratizimi, nën maska të ndryshme, duke u zhvilluar pothuajse kudo? Ky diskutim shqyrton paradokse të caktuara që lidhin hapjen e transformimeve demokratike në rajon - të nisura në Poloni në pranverën e vitit 1989 - deri në tkurrjen shqetësuese tre dekada më vonë.
Elzbieta Matynia (SHBA / Poloni) është profesore e sociologjisë dhe studimeve liberale dhe drejtore e Transregional Center for Democratic Studies në The New School for Social Research në Nju Jork. Hulumtimi i saj në sociologjinë e artit dhe politikës përqendrohet në transformimin demokratik, dhe kohët e fundit, zmbrapsjet nga demokracia, në Evropën Lindore dhe më gjerë, mbi konceptin e kufijve në Evropën e re të përbashkët dhe më së fundi në sfidat me të cilat përballen demokracitë që dalin me një trashëgimi të dhunës. Dy librat e saj të fundit sjellin së bashku arenën e politikës, artit të performances dhe agjencinë e qytetarëve. An Uncanny Era (Një epokë e pazakonshme) (Yale University Press, 2014) paraqet biseda postrevolucionare midis ish-disidentëve më emblematikë të Evropës: dramaturgu çek dhe presidenti Václav Havel dhe mendimtari politik polak Adam Michnik. Performative Democracy (Demokracia Performative) e saj (Paradigma, 2009), zbulon një potencial në jetën politike që ikën lehtësisht nga teoricienët: demokracia e inspiruar vendase nga qytetarët. Shkruar nga dikush që përjetoi një sferë publike në zhvillim brenda Polonisë para 1989, ajo kërkon të identifikojë kushtet për performim në jetën publike.