Shkolla Verore si Shkollë
E Enjtë, 14 Korrik 2016, ora 20:15
Milica Tomic: Reasembling - Art and its relation to waged labour
Rr. Mark Isaku, 10000 Prishtinë
Në biseden e saj Milica Tomic do të diskutoj modelet e ndryshme të hulumtimit dhe ndërlidhjës së tyre përmes dy projekteve: Four Faces Omarska (2010) dhe Reassembling – Art and its Relation to Ëage Labour (2014)
Four Faces of Omarska hulumton dinamikat historike të këtij vendi të posaçëm ku sistemi shoqëror, ekonomik dhe politik kanë bërë komplot për ta mposhtur një grup specific etnik. Projekti hulumton tranzicionin nga socializmi në kapitalizëm, ku Jugosllavia ka shkaktuar rrënien e socializmit të vetë-menaxhuar, plaçkitjen e prones publike, dhe forging aleanca të pas-luftës në shoqëri kapitaliste neo-liberale. Vend i tranzicionit, që është edhe vend ku njerëzit janë të reduktuar në mbetje njerëzore. Në vend të përfaqësimit të prespektivës së tillë në teori dhe në art, edhe ne formen e nën-përfaqësimit, Four Faces of Omarska ekspozon vetën në këtë njohuri, duke mësuar nga këto dinamika duke tentuar të hapet një hapësirë të subjektiviktimizit dhe emancipimit.
Reassembling – Art and its Relation to Ëage Labour hulumton ndërlidhjen mes punes, politikes, ekonomisë dhe artit në prodhimin pjesëmarrës të një pune arti (p.sh. ‘UNTITLED’, Rudolf Stingel, 2002). ‘RE-- - ASSEMBLING’ shpërfaq punën pas një pune arti të tillë; analizon stabilitetin përmes rrjetit të eksploatimit underpinning prodhimin, si dhe duke ekspozuar strategji në praktikat të cilat shpesh ekspozojnë strategjitë në praktikat të cilat shpesh i referohen estetikes relational dhe artit të angazhuar. ‘REASSEMBLING’ analizon mekanizmat e praktikave artistike që insistojnë në prodhimin e një kolektivi të ri, një të lirë nga relacionet shtypëse në punën kolektive. Edhe pse duket që fton pjesëmarrjen, akti që ta quajmë pjesëmarrjë është po ashtu vend i kontrollit për artistin dhe monopol të rezultatit. Është pikërisht duke u duk që ofron punën creative të atij/asaj dhe statusin për shfrytëzim kolektiv, artisti njëkohësisht rezervon autorsi absolute. Pavarësisht se pohojnë që emancipimi i praktikave demokratike, këto mekanizmat janë në fakt një reflektim i ideologjisë i pjesëmarrjës në shoqëri civile dhe politikë parlamentare.
Intervista e Tomić me Eugster është pjesë e gjërë e instalacionit Reassembling – Art and its Relation to Ëage Labour ku ajo vë në pyetje shtypjen në proceset e punës në art bashkëkohor. Ajo fokusohet në veçanti në artistin Rudolf Stingel që punët ‘relational aesthetic’ duhët të nënvizojnën procesin në vend të objektit të praktikës në art. Duke e intervistuar Eugster që kupton dhe prodhon Stingel punët të bazuara në proces, që zmadhon komoditetin neo-liberal të bazuara logjik prapa këtyre praktikave; psh. Ajo bën të ndihen ‘zërat’ e shtypur të estetiken relacionale. Vetë Tomić në intervista bën të qartë, ajo ‘shkëputet’ nga lidhjet e fabrikuara. Ne e kemi mbajtur intervisten në formen raë vernacular, që ndjek një disgresion tek një tjetër. Këto asociacione të panumërta të punës së artit bashkëkohor janë shumë të ngjashme me singulirartietin e kapitalismit; si Peter Halëard ka shkruar që “singularity tek ndonjë komoditetit qua komditetit implikon singuliraritetin të mekanizmit të tregut që e komodifikon”.
Milica Tomić [Beograd, Jugosllavi] është artiste dhe udhëheqëse e Institutit për Art Bashkëkohor në TU Graz. Ajo hulumton zhanre të ndryshme, metodat dhe praktikat që përqendrohen në hulumtimin, zbulimin dhe që sjellin në debat public çështje të cilat lidhen me dhunë politike, themelet ekonomike, dhe amnezinë shoqërore, me vëmendje të posaçme short circuit mes intimitetit dhe politikes. Tomić është anëtare themeluese e Neë Yugoslav grup art/teori Grupa Spomenik [2002]; ajo ka konceptuar dhe nisur projektin Four Faces of Omarska dhe grupin punuës FFO[2010].
Tomić ka marrë pjesë në ekspozita ndërkombëtare siç është Biennale 24th Sao Paulo Biennale [1998], 49th/50th Venice Biennale [2001/2003]; 8th International Istanbul Biennial [2003]; Populism, Stedelijk Museum, Amsterdam/Frankfurter Kunstverein [2005]; 15th Sydney Biennale [2006]; Prague Bienniale [2007]; Manufacturing Today/Trondheim Biennale [2010]; 6th International Biennial of Contemporary Art në Gyumri, Armenia [2008]; 10th Sharjah Biennial [2011], Odessa Biennial [2013], After Year Zero /Forensis, House of Ëorld Cultures, Berlin, Gjermani [2013/2014], Invisible Violence, Museum of Contemporary Art, Beograd / Basque Museum-Centre of Contemporary Art, Vitoria [2014]; The School of Kyiv - The Biennial [2015]; Monuments Should Not be Trusted, Nottingham Contemporary [2016]; Red Africa Calvert 22 [2016].